Andrzej Bernat : Ekspertyza Heraldyczna Herbu Miasta Zagórowa
Stawianie przeze mnie ekspertyzy odbyło się w oparciu o pewne prawidłowości heraldyczne i obalenie istniejących hipotez na podstawie zachowanych najstarszych źródeł archiwalnych – odcisk pieczęci z roku 1445 i 1622 przechowywanych w zbiorach miasta Zagórowa.
Na fasadzie jednego z budynków w Zagórowie ( naprzeciwko głównego przystanku autobusowego ) zobaczyć można charakterystyczny znak herbowy. Został on przedstawiony przez Mariana Gumowskiego w pracach „Pieczęcie i herby miast wielkopolskich” Poznań 1932 oraz „Herby miast polskich” Arkady, Warszawa 1960 jako czarny krzyż z czerwoną basztą forteczną umieszczoną pośrodku szerokiego krzyża w białej tarczy.
Herb ten zaczerpnięty został z „Albumu Heroldii Królestwa Polskiego” przechowywanego w Archiwum Akt Dawnych w Warszawie ( prawdopodobnie jedyny egzemplarz został spalony w 1944 podczas Powstania Warszawskiego ).”
Jego gorącym orędownikiem był znany regionalista Marian Jarecki.
Ślepy zaułek tego herbu to fakt dokonywania w heraldyce miast polskich wielu zmian przez ówczesne władze pruskie i urzędy carskie oraz dwie błędne tezy – o założeniu miasta Zagórowa w 1307 roku przez Władysława Łokietka oraz nie zachowaniu się pieczęci miejskich Zagórowa. Fakt nadania w 1407 roku praw miejskich przez króla Władysława Jagiełłę i zachowane najstarsze pieczęci miasta Zagórowa z 1445 i 1622 roku pozwalają z całą pewnością odrzucić przypisywany znak herbowy dla miasta Zagórów.
„Również za błędne uważam ustalenie historyczne herbu Zagórowa przez Jerzego Łojko ( ekspertyza z 1991 roku). Pokazuje on na polu srebrnej terczy pięciolistną czerwoną różę opierając się na kolorystyce herbu Poraj. Błędów kolorystycznych i plastycznych tej ekspertyzy możemy doszukać we wszystkich dostępnych herbarzach, które opisują herb Poraj jako czerwone pole tarczy z umieszczoną centralnie białą różą o pięciu listkach.
Herb Poraj znał i opisywał Jan Długosz : „Insignia” – Róża – z Czech biorąc początek … dom ów przyjął zawołanie Poraj”. W „Herbarzu” Kasper Niesiecki opisuje herb Poraj : „Róża biała o pięciu listkach w polu czerwonym być powinna”.
Według legendy herbowej Poraj dostał się do Polski z Czech. Przybył z Porajem – synem Sławnika, rodzonym bratem św. Wojciecha – biskupa i męczennika. Poraj z innym rycerstwem czeskim towarzyszył w podróży do Polski księżniczce czeskiej Dobrawie ( Dąbrówce ), przyszłej żonie Mieszka I. Prześladowany później przez czeskich ziomków przeniósł się do Polski, gdzie osiadł.
Analizując heraldykę miejską oraz zachowane najstarsze odciski herbowe pieczęci miejskich Zagórowa z roku 1445 i 1622 – które są żywą tradycją przeszłości – stwierdzam, że powstawanie nowego herbu lub pieczęci miasta wiązało się z nadawanymi przywilejami miejskimi oraz powstaniem terenu nowego miasta.
Zagórów w roku 1445 otrzymał kolejny akt lokacyjny od opata Macieja zakonu Cystersów w Lądzie oraz zwolnienie miasta z podatku na 20 lat. Z kolei rok 1622 to potwierdzenie przywilejów miasta przez Zygmunta III Wazę wraz z prawem propinacji.
W ustaleniu herbu miasta Zagórowa sięgnąłem również do istniejących miarodajnych opisów herbu oraz pamięci ludzkiej , funkcjonującego godła w okresie międzywojennym oraz po zakończeniu II wojny światowej. Wykorzystałem także zachowane znaki herbowe w proporcach i sztandarach.”
Właściwy herb Zagórowa przedstawia się następująco:
autentyczne barwy herbowe herbu Poraj – na czerwonej tarczy pięciopłatkowa biała róża. Pomiędzy płatkami znajdują się zielone słupki kielicha biegnące od środka każdego płatka róży ku górze. Środek róży zajmuje pięcioramienna gwiazda w kolorze żółtym z promieniami sięgającymi środka jednej trzeciej każdego płatka. W środku gwiazdy znajduje się koło w kolorze białym. Róże otacza koliście wieniec złożony z malutkich złotych kuleczek. Wokół wieńca umieszczone są stylizowane łukowate ozdoby w kolorze białym. Nad górnych łuków znajduje się złota korona z pięcioma równoramiennymi krzyżami. Na nasadzie korony widnieją trzy białe prostokątne ozdoby.
Andrzej Bernat
Uchwała nr XVI/85/2004 Rady Miejskiej Zagórowa z dnia 19 listopada 2004r. w sprawie uchwalenia herbu, flagi i pieczęci Miasta Zagórów oraz zasad ich używania.
Herbem Miasta Zagórów jest:
W polu czerwonym gotyckiej /hiszpańskiej/ tarczy herbowej pięciopłatkowa srebrna /biała/ róża heraldyczna o złotym /żółtym/ dnie kielicha i zielonych listkach między płatkami.
Oznaczenie barw w systemie CMYK:
Biały: C-0; M-0; Y-0; K-0
Czerwony: C-0; M-100; Y-100; K-0
Żółty: C-0; M-0; Y-100; K-0
Zielony: C-100; M-0; Y-100; K-0
Czarny: C-0; M-0; Y-0; K-100
ZAGÓRÓW-MIEJSCE Z HISTORIĄ 